Als je een passie hebt voor een bepaalde zaak en daarom een onderneming wilt starten, kan ondernemen op het eerste gezicht een makkelijke en leuke uitdaging lijken. Toch komt er veel bij kijken. De hoeveelheid taken die op je afkomen als ondernemer bijvoorbeeld, zoals het bijhouden van de administratie, klanten zoeken, de voorraad bijhouden, enzovoort. Dit kan overweldigend zijn. Het is daarom goed om als ondernemer over bepaalde kwaliteiten en eigenschappen te beschikken. Denk hier niet te licht over. Ondernemen kan veel voldoening geven, maar kan ook zwaar zijn. Het is goed om uit te zoeken waar je goed en minder goed in bent. Om een beeld te krijgen van jouw sterke en zwakke punten als het gaat om ondernemen, kun je de krachtmeting van de Kamer van Koophandel invullen of de ondernemerstest van Qredits.

Het schrijven van een overtuigend en concreet ondernemingsplan is essentieel voor het starten van een succesvolle onderneming. Met het ondernemingsplan maak je jouw idee concreet en neem je alle belangrijke aspecten onder de loep. Bovendien is een goed ondernemingsplan nodig voor veel financieringsaanvragen. Aan de hand van het ondernemingsplan kunnen financierders beoordelen hoe serieus jouw idee is en of het kans van slagen heeft.

Banken en investeerders nemen risico door te investeren in jouw onderneming. Laat daarom in jouw plan zien welke kansen er in de markt liggen en hoe jouw onderneming deze gaat benutten. Het is dus belangrijk dat je zoveel mogelijk onzekerheden voor banken en investeerders wegneemt. Probeer vragen goed onderbouwd te beantwoorden en wees duidelijk over vragen waar je nog geen antwoord op hebt.

Hieronder vind je een beschrijving van de onderdelen die in een succesvol ondernemingsplan horen:

1. Introductie en samenvatting

In dit gedeelte geef je een beknopt overzicht van jouw onderneming en vat je samen welke plannen je hebt. Vermeldt wat het doel is van je onderneming, wat je ermee wilt bereiken en hoe je jouw onderneming financieel gezond wilt houden. Hoeveel klanten zijn er bijvoorbeeld nodig om de onderneming winstgevend te maken? Houd dit deel kort en concreet, zodat de hoofdlijnen van je plan op één A4’tje passen! Benadruk daarnaast ook wat het verdienmodel is van de onderneming.

2. Informatie over jezelf 

Banken en investeerders zijn vaak geïnteresseerd in de persoon die achter het idee van een onderneming zit. Zij kijken vooral naar hoeveel ervaring je al hebt met ondernemen en de branche waarin je een onderneming wilt starten. Geldschieters zijn benieuwd naar wat je drijft, wat je sterke en zwakke kanten zijn, ook als je hier nog geen ervaring mee hebt. Denk bijvoorbeeld aan hoe jezelf verder gaat ontwikkelen tot een goede ondernemer, maar ook hoe je omgaat met zaken waarvan je minder verstand hebt. Ga je deze zaken zelf doen of laat je deze uitbesteden? Door te laten zien dat je hebt nagedacht over deze vragen en daar goed onderbouwde antwoorden op geeft, kunnen geldschieters beter de risico’s inschatten die verbonden zijn aan het financieren van je onderneming.

3. Informatie over de onderneming en het product of de dienst die je gaat aanbieden

Één van de belangrijkste onderdelen van je ondernemingsplan is het verschaffen van informatie over de onderneming zelf en het product of de dienst die je wilt gaan leveren. Wat houdt het product of de dienst precies in en hoe onderscheidend is deze ten van de concurrentie? Op welke doelgroep richt je het product of dienst en welke behoefte vervul je daarmee? Benadruk vooral de toegevoegde waarde van je onderneming!

Beschrijf concreet hoe je jouw plan gaat realiseren. Benoem welke rechtsvorm je voor je bedrijf hebt gekozen en waarom. Beschrijf welke strategie je gaat volgen en welke voor- en nadelen hieraan verbonden zijn. Het is van belang dat duidelijk wordt hoe je op deze manier geld gaat verdienen met je onderneming. Leg dus duidelijk uit wat je verdienmodel is en wat je verwacht qua omzet, afzet, aantal opdrachten etc. Bekijk hiervoor ook het Business Model Canvas. 

Als sociaal ondernemer staat het maatschappelijk doel van je onderneming natuurlijk voorop. Vermeldt dit dus duidelijk in het plan. Daar staat tegenover dat er een goede balans moet zijn tussen de maatschappelijke doelstelling en het vermogen om geld te verdienen. Deze balans is vooral voor banken belangrijk. Zij willen geen onnodig risico lopen omdat de maatschappelijke doelstelling ten koste gaat van het verdienmodel. Laat dus zien hoe deze twee doelstellingen goed verenigbaar zijn.

Daarnaast is het belangrijk om te vermelden dat je als sociaal ondernemer gaat werken met personen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Dit kan leiden tot meerkosten voor de ondernemer, maar geeft doorgaans ook recht op bepaalde subsidies. Neem deze twee factoren mee in het ondernemingsplan om een realistisch en compleet beeld te schetsen voor de financierders én voor jezelf.

4. Informatie over de markt

Als beginnende ondernemer is het zaak om de markt in kaart te brengen. Denk daarbij aan markt- en brancheonderzoek. Beschrijf welke recentelijke ontwikkelingen er in de markt zijn en hoe deze je onderneming positief or negatief kunnen beïnvloeden. Begin je bijvoorbeeld een koffiezaak in het centrum? Bekijk dan of er vraag is naar een nieuwe koffiezaak. Analyseer je doelgroep en onderzoek wat hun behoeftes zijn. Kijk naar concrete cijfers in je branche en neem deze mee in je ondernemingsplan. Bronnen voor deze cijfers zijn:

• Centraal Bureau voor de Statistiek
• De Locatiescan

Maak ook een analyse van de concurrentie. Is de markt niet al verzadigd of wellicht kan je de onderneming dusdanig onderscheiden van de concurrentie dat dit geen probleem is? Het is dus goed om te kijken naar hoe de concurrentie opereert in deze markt.

Vind hier meer informatie over marktonderzoek en concurrentieanalyse.

5. Een marketingplan

Naast een product of dienst aanbieden moet je deze natuurlijk ook goed in de markt zetten. Wanneer het gaat over een marketingplan wordt er vaak gesproken over de marketingmix, bestaande uit de vier P’s: product, prijs, plaats, en promotie. In de marketingmix analyseer je de meest relevante factoren die verbonden zijn aan het aanbieden van een product of dienst. Denk daarbij aan de volgende factoren:

• Product: Bedenk hierbij hoe je product of dienst een oplossing kan bieden voor bestaande problemen. Hoe voorziet je product of dienst in de behoeften van de gekozen doelgroep?
• Prijs: Welke prijs ga je hanteren? Een te hoge prijs kan ervoor zorgen dat potentiële klanten naar de concurrentie gaan. Aan de andere kant kan een te lage prijs je in financiële problemen brengen, doordat de prijs niet alle gemaakte kosten dekt. Zorg ervoor dat gemaakte kosten, zoals transportkosten en verzekeringskosten terugkomen in de prijs van het product. Lees meer over prijsbepaling.
• Plaats: Denk er goed over na over hoe je jouw producten of diensten naar de klant brengt; welke distributiekanalen ga je gebruiken? Heb je alleen een webshop of ook een fysieke onderneming? Consumenten schaffen graag producten aan op een manier die hen zo min mogelijk moeite kost.
• Promotie: Bedenk ook hoe je de producten of diensten bekend gaat maken bij het grote publiek. Ga je online of offline adverteren of beide? Op welke punten van je producten of diensten leg je de nadruk in de advertenties?

6. Een financieel plan

Een stevig financieel plan is een ander belangrijk element van het ondernemingsplan. Het financieel plan geeft de verwachte financiële kant van je onderneming weer. Denk hierbij aan de verwachte investeringen die gedaan moeten worden, maandelijkse lasten, kasstromen etc.

Een goed financieel plan bevat tenminste de volgende elementen:

• Investeringsbegroting: weergeeft welke investeringen er gedaan moeten worden en wat deze kosten. Het gaat hier alleen om de investeringen die noodzakelijk zijn om je onderneming op te starten. Op deze manier breng je in kaart welk geldbedrag je minimaal nodig hebt. Voor meer informatie over de investeringsbegroting kan je terecht op de website van de KVK, het ondernemersplein en ikgastarten.nl
• Financieringsbegroting: weergeeft hoe je de genoemde investeringen gaat bekostigen. Dit kan bestaan uit eigen vermogen (geld dat je zelf investeert) of vreemd vermogen (investeringen en bankleningen). Kijk voor meer informatie over de financieringsbegroting op de website van de KVK, het ondernemersplein en ikgastarten.nl
• Exploitatiebegroting: weergeeft wat de verwachte omzet en kosten zijn. Als alle kosten (personeelskosten, inkoopkosten etc.) van de omzet zijn afgetrokken kun je zien of de onderneming wel of niet winstgevend is. Kijk voor meer informatie over de exploitatiebegroting op de website van de KVK, het ondernemersplein en ikgastarten.nl
• Liquiditeitsbegroting: weergeeft hoeveel geld je maandelijks ontvangt en uitgeeft. Het gaat hier dus niet om kosten en opbrengsten, maar over hoeveel geld je daadwerkelijk in de kas hebt. Op basis van de liquiditeitsbegroting kan je bijvoorbeeld zien in welke periodes het verstandig is om investeringen te doen. Ga voor meer informatie over de liquiditeitsbegroting naar de website van  de KVK, het ondernemersplein en ikgastarten.nl

Qredits biedt gratis excel sjablonen aan voor de verschillende begrotingen.

7. Informatie over juridische zaken

Naast bovengenoemde zaken omschrijf je ook met welke juridische zaken jouw onderneming mogelijk te maken krijgt. Zo kun je bijvoorbeeld vermelden welke vergunningen en/of verzekeringen van belang zijn voor je onderneming.

Voorbeeld ondernemingsplannen  

Ikgastarten.nl biedt per branche een voorbeeld ondernemingsplan.

Coaching

Gezien het feit dat het ondernemingsplan de basis is van elke financieringsaanvraag, is het belangrijk dat deze goed in elkaar steekt. Je kunt er voor kiezen om hier hulp bij te vragen. Qredits biedt verschillende coachingstrajecten aan, waaronder een traject dat specifiek gericht is op het leveren van begeleiding bij het schrijven van je ondernemingsplan.

Informatie voor sociaal ondernemers

Erkende sociaal ondernemers voldoen aan de eisen zoals gesteld in artikel 2.82 in de Aanbestedingswet. Dit betekent onder andere dat tenminste 30% van de werknemers in het bedrijf een afstand tot de arbeidsmarkt heeft.

Je kunt op 2 manieren aantonen dat je aan de eisen voldoet:

1. Overleg een accountantsverklaring waarin de accountant verklaart dat je voldoet aan de eisen in artikel 2.82 en dat het voor gemeenten mogelijk is om in het kader van dit artikel aanbestedingen aan jou voor te behouden.
2. Overleg een PSO30+ certificaat. Hiermee toon je aan te voldoen aan de criteria van artikel 2.82.

 

Lijst met erkende sociale ondernemingen in Den Haag

Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel. Daarmee wordt gelijk je inschrijving bij de belastingdienst geregeld en ontvang je een btw-nummer.

De Code Sociale Ondernemingen

is principle-based en gebaseerd op de Europese definitie van sociaal ondernemerschap. Met één grondslag – impact first – en vijf principes schept de Code een kader waarbinnen ondernemingen zich kunnen blijven ontwikkelen.

De principes gaan over het borgen van de missie, betrekken van stakeholders en meten van impact, het voeren van een evenwichtig financieel beleid, actieve deelname aan de Code en het nastreven van maximale transparantie.

Toelating tot de Code is een zorgvuldig proces, waarbij een externe beoordelaar de onderneming toetst op de instap criteria per principe. Daarnaast vindt er tweejaarlijks een peer review plaats met twee collega-ondernemers, om gezamenlijk leren en ontwikkelen mogelijk te maken.

De Code is toepasbaar op alle soorten impact missies, zoals bijvoorbeeld; circulaire economie, sociale cohesie, fairchain en arbeidsparticipatie.

Wat beoogt de Code?
De Code heeft drie doelstellingen:

1) Om het veld van sociaal ondernemen naar het volgende niveau te tillen.

2) De Code wil een definitie van sociaal ondernemen geven die breed wordt gedragen door alle stakeholders en de bevordering van het veld vereenvoudigd.

3) De Code biedt een handvat voor startende sociale ondernemingen maar geeft ook ontwikkelperspectief aan de koplopers in het veld.

Wat vraagt de Code van ondernemingen?
Deelnemende ondernemingen halen minstens 50% van hun inkomsten uit verkoop van producten of diensten. Daarnaast zijn de ondernemingen impact first, oftewel hun primaire doel is het maken van maatschappelijke impact.

Het maatschappelijke doel wordt vertaald in een missie, visie en strategie (bijv een Theory of Change) en vertaald naar een impact rapport. De onderneming heeft haar meest relevante stakeholders in kaart gebracht en voert de dialoog met hen. De uitkomsten hiervan worden opgenomen in het jaarverslag.

De onderneming formuleert een afgewogen financieel beleid, waardoor de sociale impact wordt geborgd en waarin o.a. een evenwichtig beloningsbeleid is opgenomen. Ten slotte is de onderneming maximaal transparant en is o.a. inzichtelijk hoe de onderneming is gefinancierd en wie de aandeelhouders zijn.

Niveaus van deelname aan de Code
Ondernemingen die aantoonbaar impact first zijn, maar niet aan de instapvereisten voldoen kunnen zich voor twee jaar registreren als aspirant deelnemer. Ondernemingen die zowel impact first zijn en ook aan de instap criteria per principe voldoen kunnen volwaardig deelnemen aan de Code en worden opgenomen in het Register.

Bij het beoordelen van impact first onderscheidt de Code verschillende impactgebieden. Ondernemingen die als maatschappelijke missie het verhogen van arbeidsparticipatie van een kwetsbare doelgroep hebben, kunnen deelnemen aan de Code, wanneer bij deze ondernemingen minimaal 30% van het personeel in loondienst bestaat uit personen met een afstand tot
de arbeidsmarkt. Sociale ondernemingen kunnen dit in ieder geval aantonen met PSO 30+ ABW certificaat.

De Prestatieladder Socialer Ondernemen
(PSO) van TNO maakt sinds 2012 zichtbaar wat een organisatie bijdraagt aan de arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen. De PSO is een landelijk wetenschappelijk onderbouwd meetinstrument en keurmerk dat objectief bepaalt in welke mate een organisatie een sociale werkgever is (gericht op arbeidsparticipatie). PSO-gecertificeerde organisaties bieden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kansen op werk en ontwikkeling in de eigen organisatie.

De PSO erkent verschillende stadia: van inclusief ondernemen tot sociaal ondernemen (gericht op arbeidsparticipatie). Ze werken bij voorkeur samen met organisaties die dit ook aantoonbaar doen. Zo draagt de hele keten bij aan het creëren van meer kansen voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie.

Het PSO-keurmerk maakt dit meetbaar en vergelijkt
deze prestatie met andere organisaties binnen dezelfde grootteklasse o.b.v. het landelijk gemiddelde. Hierbij wordt ook gemeten of de inzet van deze mensen op een kwalitatief goede manier gebeurt. De kwantitatieve normen van de PSO zijn gebaseerd op landelijke representatieve cijfers uit de Werkgevers Enquête Arbeid (WEA) van TNO en worden om de twee jaar geactualiseerd. Voor het behalen van een PSO-certificaat wordt de opgave zorgvuldig gecontroleerd door onafhankelijke certificerende instellingen.

Deze instellingen zijn geaccrediteerd bij de Raad van Accreditatie voor diverse schema’s. Landelijk wordt de PSO gezien als instrument waarmee de opdrachtnemer kan aantonen aan de Social return verplichting te voldoen.

Meer dan 986 organisaties zijn PSO-gecertificeerd. De PSO wordt jaarlijks, onder regie van TNO, doorontwikkeld door een commissie van deskundigen, raad van advies en een klantenraad.

Niveaus van de PSO-Prestatieladder
Het PSO-keurmerk kent vier prestatieniveaus: de Aspirant-status, Trede 1, Trede 2 en Trede 3. Organisaties die de intentie hebben om socialer te ondernemen kunnen een Aspirant-status behalen om aantoonbaar te starten met socialer ondernemen.

Trede 1 staat voor een bovengemiddelde prestatie. Het idee achter de Trede-benadering is dat organisaties kunnen groeien op de PSO-Prestatieladder door op een duurzame wijze meer werkgelegenheid te bieden aan kwetsbare groepen in onze samenleving.

De PSO 30+ ABW Certificering:
Daarnaast hebben PSO-Nederland, Social Enterprise NL, Cedris, TNO en VEBEGO het PSO 30+ ABW certificaat ontwikkeld. Het PSO 30+ Certificaat sluit aan bij de nieuwe Aanbestedingswet die op 1 juli 2016 van kracht is geworden.

De wet maakt het mogelijk voor publieke opdrachtgevers om opdrachten voor te behouden aan organisaties waarvan minimaal 30% van het personeel in dienst bestaat uit personen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Het PSO 30+ Certificaat maakt voor opdrachtgevers zichtbaar welke organisaties aantoonbaar aan de criteria van artikel 2.82 Aw voldoen. Publieke opdrachtgevers kunnen, middels dit artikel, aanbestedingen voorbehouden aan sociale ondernemingen, programma’s en SW-bedrijven.
Om een PSO 30+ ABW te kunnen behalen dient eerst een Trede 3 te zijn behaald, het 30+ certificaat is dan ook een specifieke uitlezing uit Trede 3.

Link naar gehele document

Bij sociaal ondernemerschap staat het maatschappelijk doel van de onderneming voorop. Deze ondernemers helpen bij het oplossen van problemen in de maatschappij, zoals mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze personen komen, door wat voor reden dan ook, moeilijk aan een baan. Sociale ondernemers bieden deze personen een werk of -opleidingsplek aan, waardoor ze weer mee kunnen doen.

Andere kenmerken van sociaal ondernemerschap zijn, dat de primaire inkomsten uit commerciële activiteiten komen en de winst geherinvesteerd wordt om de maatschappelijke impact te vergroten. Daarnaast is het van belang dat de sociale onderneming financieel gezond is en een duidelijke maatschappelijke missie en visie voor de toekomst heeft.

Als je een goed idee hebt, dan wil je natuurlijk zo snel mogelijk starten met je sociale onderneming. Maar waar moet je als startende ondernemer allemaal rekening mee houden? Om je op weg te helpen, hebben we een stappenplan geschreven, die je kunt volgen om jouw idee tot een succes te maken. 

1. Ben ik geschikt als ondernemer?

Als je een passie hebt voor een bepaalde zaak en daarom een onderneming wilt starten, kan ondernemen op het eerste gezicht een makkelijke en leuke uitdaging lijken. Toch komt er veel bij kijken. De hoeveelheid taken die op je afkomt als ondernemer, zoals het bijhouden van de administratie, klanten zoeken, de voorraad bijhouden, enzovoort.

Als ondernemer dien je over bepaalde kwaliteiten en eigenschappen te beschikken. Denk hier niet te licht over. Ondernemen kan veel voldoening geven, maar kan ook zeer zwaar zijn. Om uit te vinden wat jouw sterke en zwakke punten zijn als het gaat om ondernemen kun je de krachtmeting van de Kamer van Koophandel invullen of de ondernemerstest van Qredits.

2. Hoe werk ik mijn idee uit?

Nadat je jouw sterke en zwakke punten heb vastgesteld is het belangrijk dat je het idee zo concreet mogelijk uitwerkt. Je gaat nadenken over welk product en/of dienst de onderneming gaat aanbieden. Op welke klanten je gaat richten en maak je een concurrent analyse.

Dit schrijf je op in je ondernemingsplan. Dit plan bevat alle relevante informatie over je onderneming. Het schrijven van een goed ondernemingsplan is essentieel voor je succes. Het zorgt ervoor dat je nadenkt over alle belangrijke zaken. Daarnaast is een goed ondernemingsplan nodig voor veel financieringsaanvragen. Aan de hand van het ondernemingsplan kunnen financierders zien hoe serieus jouw idee is en of het kans van slagen heeft.

3. Hoe maak ik een financieel plan?

In dit plan werk je de financiële kant van je onderneming uit. Dit houdt bijvoorbeeld in dat je vaststelt hoeveel geld je nodig hebt om de onderneming te starten en hoeveel producten je moet verkopen om winst te maken. Zo maak je voor jezelf (en voor financierders) inzichtelijk of jouw onderneming rendabel zal zijn.

4. Welke rechtsvorm moet ik kiezen?

Elke rechtsvorm heeft zijn voor- en nadelen. Zo zijn er rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid en rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid ben je met je privévermogen aansprakelijk voor de schulden van je bedrijf. Het kiezen van de rechtsvorm bepaalt ook welke vormen van financiering je kunt aantrekken. Een ondernemer kan kiezen uit de volgende rechtsvormen:

Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid:

• Eenmanszaak
• Vennootschap onder firma (vof)
• Maatschap
• Commanditaire vennootschap (cv)

Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid:

• Besloten vennootschap (bv)
• Naamloze vennootschap (nv)
• Coöperatie en onderlinge waarbogmaarschappij
• Stichting
• Vereniging

Benieuwd welke rechtsvorm bij jouw onderneming past? Doe dan snel de test.

5. Waar moet ik me allemaal inschrijven? 

Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel. Daarmee wordt gelijk je inschrijving bij de belastingdienst geregeld en ontvang je een btw-nummer.

6. Welke vergunningen moet ik aanvragen? 

Afhankelijk van het type onderneming dat je start kan het mogelijk zijn, dat je een vergunning nodig hebt. Het aanvragen van vergunningen is zeer belangrijk. Zonder de juiste vergunningen kan je niet starten met je onderneming. Bezoek de pagina over vergunningen voor meer informatie. Het ondernemersportaal van de gemeente Den Haag helpt je kosteloos op weg met informatie over vergunningen en procedures van de gemeente.

7. Welke andere zaken moet ik regelen? 

Je hebt voorgaande stappen doorlopen en een duidelijk ondernemingsplan geschreven. Nu kun je aan de slag met het daadwerkelijk vormgeven van je onderneming. De volgende zaken moeten geregeld worden:

• Businesscoach sociaal ondernemen: Het Businesscoach Sociaal Ondernemen is er voor alle MKB ondernemers die de ambitie hebben om (meer) mensen met een arbeidsbeperking of afstand tot de arbeidsmarkt een plek te geven binnen hun organisatie. Samen met een team van experts brengen we jouw hulpvragen in kaart en stellen we een persoonlijk plan van aanpak voor je op. Aan de Businesscoaching zijn geen kosten verbonden.
• Financiering: Om een onderneming te starten heb je startkapitaal nodig. Het is onwaarschijnlijk dat je eigen spaargeld toereikend is. Gelukkig zijn er verschillende vormen van financiering waarmee jij je onderneming kan starten.
• Huisvesting: Afhankelijk van wat voor soort onderneming je wilt beginnen heb je huisvesting nodig.
• Juridische zaken: Naast vergunningen aanvragen, moet je als ondernemer ook rekening houden met overige wet- en regelgeving en de juiste verzekeringen afsluiten.
• Personeel: Sociaal ondernemers werken onder andere met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hierdoor moet je als ondernemer met iets meer zaken rekening houden. Personeel met een afstand tot de arbeidsmarkt heeft vaak meer aandacht en begeleiding nodig. Ook kun je als ondernemer aanspraak maken op diverse subsidies en regelingen

Als ondernemer krijg je te maken met de inkomensbelasting, omzetbelasting (btw) en betaal je loonheffing en premies voor je personeel.

De volgende bronnen geven een overzicht van de belastingen waar je mogelijk mee te maken krijgt:

• Het Ondernemersplein
• Belastingdienst: ondernemers

Gevestigde en startende ondernemers kunnen in aanmerking komen voor diverse belastingvoordelen. Deze zijn bedoeld om het ondernemerschap in Nederland te stimuleren. Naast algemene belastingvoordelen kan je als sociaal ondernemer ook vaak aanspraak maken op premiekortingen voor personeel met een afstand tot de arbeidsmarkt. 

Personeelsgebonden belastingvoordelen

Werken in jouw onderneming personen met een afstand tot de arbeidsmarkt? Dan heb je doorgaans recht op verschillende belastingvoordelen. Bekijk per doelgroep op welke belastingvoordelen je aanspraak kunt maken.

• Iemand uit de doelgroep banenafspraak
• Wajongers
• Mensen met een WAO-, ZW- of WIA-uitkering
• Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Ouderen met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Mensen met een WW-uitkering en een afstand tot de arbeidsmarkt 

Zelfstandigenaftrek

De hoogte van de zelfstandigenaftrek verschilt per jaar en is afhankelijk van een aantal factoren. Doe de ondernemerscheck om te kijken of je hiervoor in aanmerking komt.

Startersaftrek

Startende ondernemers kunnen aanspraak maken op een verhoging van de zelfstandigenaftrek. Er zijn verschillende voorwaarden van toepassing om in aanmerking te komen voor startersaftrek.

Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek

De Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek is een regeling waarmee je investeringen in bedrijfsmiddelen aftrekt van de winst en waardoor je minder winstbelasting betaald. Wel moeten de bedrijfsmiddelen voldoen aan bepaalde voorwaarden. Het aanvragen van de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek gaat via de aangifte inkomstenbelasting voor ondernemers. Kijk voor meer informatie op de website van de belastingdienst.

Kleineondernemersregeling

De kleineondernemersregeling (KOR) is een vrijstelling voor de btw. Wanneer je voldoet aan de voorwaarden mag je geen btw meer rekenen aan klanten. Doe je geen btw-aangifte en kun je geen btw meer terugvragen voor gemaakte kosten of investeringen.

MKB-winstvrijstelling

De MKB-winstvrijstelling is een aftrekpost op de winst. Bij de aangifte inkomstenbelasting wordt er automatisch rekening gehouden met mkb-winstvrijstelling door de belastingdienst.

Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid

Als je arbeidsongeschikt bent, dan heb je recht op een verhoogde startersaftrek. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je aan verschillende voorwaarden voldoen.

Een goede administratie is wettelijk verplicht en goed voor je eigen bedrijfsvoering. Een goede administratie is ook nodig om correct aangiftes te doen bij de belastingdienst. 

In de administratie leg je alle gegevens van jouw onderneming vast:

• Kasadministratie (ook kladaantekeningen) en kassabonnen
• Financiële aantekeningen, zoals het inkoop- en verkoopboek
• Tussentijds gemaakte controleberekeningen
• Ontvangen facturen en kopieën van verzonden facturen
• Bankafschriften
• Contracten, overeenkomsten en andere afspraken
• Agenda’s en afsprakenboeken
• Correspondentie
• Software en databestanden

Daarnaast ben je wettelijk verplicht de basisgegevens van je administratie voor 7 jaar te bewaren. Onder de basisgegevens vallen ondermeer:

• Het grootboek
• De debiteuren- en crediteurenadministratie
• De voorraadadministratie
• De in- en verkoopadministratie
• De loonadministratie

Voor meer informatie kun je terecht op de website van de belastingdienst.

Administratie uitbesteden

Je kunt natuurlijk ook je administratie uitbesteden aan een accountant of boekhouder. Het grote voordeel hiervan is, dat je meer tijd over houdt voor andere zaken. Boekhouders en accountants kennen de fiscale voordelen waar je als (kleine) ondernemer gebruik van kunt maken.

Het inhuren van een boekhouder of accountant kan hoog in de kosten oplopen. Je kunt er ook voor kiezen om de administratie deels uit te besteden. Zo kun je de kosten van het inhuren van een boekhouder of accountant deels terugdringen, terwijl alle ingewikkelde onderwerpen door een boekhouder of accountant worden afgehandeld. Bekijk ook mkbservicedesk voor tips over het voeren van een administratie.

Subsidies en overheidsregelingen kunnen helpen met het realiseren van jouw plannen. Het is echter belangrijk dat een sociaal onderneming niet afhankelijk wordt van subsidies. Een gezonde sociale onderneming haalt haar inkomsten primair uit de markt.

Subsidies zijn voornamelijk bedoeld om een verminderde productiviteit van personeel met een afstand tot de arbeidsmarkt te compenseren. Daarnaast bestaan er subsidieregelingen gebonden aan specifieke branches en subsidies die individuele omstandigheden van ondernemers compenseren. 

Personeelsgebonden subsidies

Als je in je onderneming werkt met personen met een afstand tot de arbeidsmarkt, kun je waarschijnlijk aanspraak maken op subsidies zoals loonkostensubsidie. Bekijk hier de subsidies per doelgroep:

• Iemand uit de doelgroep banenafspraak
• Wajongers
• Mensen met een WAO-, ZW- of WIA-uitkering
• Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Ouderen met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Mensen met een WW-uitkering en een afstand tot de arbeidsmarkt 

Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen 

In bepaalde gevallen kan de gemeente Den Haag financiële hulp bieden aan ondernemers. Het gaat hierbij om hulp aan startende of bestaande ondernemers die zich in een moeilijke financiële situatie bevinden:

• Je hebt een (bijstands)uitkering en wil een onderneming beginnen
• Je bent ondernemer met financiële problemen
• Je bent een ondernemer vanaf 55 jaar en hebt al een lange tijd een laag inkomen
• Je bent ondernemer en je wilt stoppen met je onderneming

De gemeente kan ook steun geven in de vorm van een bedrijfskapitaal. Bezoek de website van de gemeente Den Haag voor meer informatie.

WW-uitkering behouden

Als je een onderneming wilt starten en momenteel een WW-uitkering ontvangt, is het mogelijk om deze (gedeeltelijk) te behouden. Bespreek samen met je adviseur de mogelijkheden.

Besluit je om de onderneming te beginnen, dan kun je kiezen voor een startperiode. Deze periode bestaat uit 26 weken waarin je minder WW-uitkering ontvangt. In deze periode kun je alle tijd aan je onderneming besteden. Na de startperiode moet je de uren die je aan de onderneming besteed doorgeven aan het UWV. Deze uren worden van je WW-uitkering afgehaald.

Subsidies per sector 

Naast bovengenoemde subsidies stelt de Rijksoverheid meerdere subsidies beschikbaar per sector. Vaak zijn die gericht op ondernemers die zich bezig houden met innovatie en duurzaamheid. Op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland kun je per sector zoeken of je voor een subsidie in aanmerking komt.

In bijna alle gevallen heb je financiering nodig voor het starten van een onderneming. Voor iedere financiering heb je een overtuigend ondernemersplan nodig. Zo kunnen financierders beter inschatten of jouw onderneming een succes wordt. Hieronder vind je een lijst met bronnen van financiering:

Eigen vermogen

Banklening

Bankleningen zijn het meest gebruikte instrument voor de initiële financiering van ondernemingen. Het gaat daarbij vaak om een zakelijke rentedragende lening. Banken bieden verschillende producten aan onder verschillende voorwaarden. Bekijk dus goed welk product het beste bij jouw behoeftes past.

Steeds meer banken beginnen met ‘impact investeren’. Doormiddel van het verstrekken van gunstige leningen of het sponseren van ondernemingen proberen zij bij te dragen aan een betere maatschappij. Deze banken kijken dan ook positief naar sociaal ondernemerschap.

Lening/donatie van fondsen

Naast banken kunnen fondsen ook een belangrijke rol spelen in het vervullen van je financieringsbehoefte. Fondsen hebben vaak specifieke doelstellingen. Sommige proberen de bedrijvigheid in een bepaalde regio te stimuleren, terwijl andere zich richten op het aanjagen van innovatieve ideeën.

Ook sociaal ondernemers die het maatschappelijke doel hebben om de arbeidsparticipatie te vergroten van kwetsbare doelgroepen in de samenleving kunnen terecht bij diverse fondsen. Deze fondsen kunnen je steunen door middel van een éénmalige donatie of een rentedragende lening. .

Hieronder vind je een lijst met relevante fondsen:

• Stichting DOEN: heeft een speciaal programma voor sociaal ondernemers die zich focussen op het vergroten van arbeids- en/of maatschappelijke participatie van sociaal kwetsbare groepen in de samenleving. Zowel bestaande ondernemers als startende ondernemers kunnen bij stichting DOEN terecht voor het aanvragen van subsidie of een lening.
• Anton Jurgens fonds: steunt initiatieven die zich richten op arbeidsparticipatie van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daarbij hebben ze een voorkeur voor initiatieven die de potentie hebben minimaal 50% van de bedrijfskosten te dekken uit commerciële inkomsten. De gemiddelde donatie of lening bedraagt €50.000. Het Anton Jurgens fonds is eveneens founding partner van Social Enterprise NL.
• VSB Fonds: ondersteunt sociaal ondernemers die zich inzetten voor een sociale en inclusieve samenleving, waaraan iedereen meedoet. Het fonds helpt met geld, kennis en netwerk.
• Oranje Fonds: Zet zich in voor een samenleving waarin iedereen mee kan doen en niemand er alleen voor staat. Het fonds steunt sociale initiatieven met financiering, kennis, erkenning en zichtbaarheid. Sociale ondernemers kunnen geld aanvragen of meedoen aan een van de programma’s.
• Triodos-Baas Fonds: Het Triodos-Baas fonds richt zich op zowel duurzaamheid als sociaal ondernemerschap. Het fonds ondersteunt initiatieven die zich inzetten voor een gezond ecosysteem, waarin mens en natuur in balans met elkaar samenleven.
• Start Foundation: De Start Foundation focust zich op het creëren van banen voor mensen met minder kansen op de arbeidsmarkt. Dit doen zij met behulp van experimenten, campagnes en investeringen.

Microkrediet 

Naast banken of fondsen kun je mogelijk ook terecht bij Qredits voor een microkrediet. Een microkrediet is een zakelijke lening van maximaal €50.000 voor startende en bestaande ondernemers in het MKB. Daarnaast biedt Qredits individueel advies en begeleiding door een ervaren coach.

MKB Krediet 

Het MKB-krediet is een zakelijke lening. Zowel startende als bestaande ondernemers kunnen hiervoor in aanmerking komen.

Borgstelling MKB Kredieten

Ondernemers die een lening willen afsluiten, maar te weinig onderpand kunnen bieden aan banken komen mogelijk in aanmerking voor het borgstellingskrediet. Dit is een voorziening van het ministerie van Economische Zaken waarin het ministerie voor een deel van de lening garant staat. Zo wordt het voor banken toch nog aantrekkelijk om de ondernemer een lening te verstrekken.

De borgstelling is specifiek gericht op ondernemingen uit het MKB. Dat betekent dat ondernemingen die in aanmerking komen maximaal 250 werknemers (FTE) in dienst hebben en een jaaromzet van maximaal €50 miljoen of een balanstotaal van maximaal €43 miljoen hebben. Daarnaast moet de onderneming voldoende continuiteitsperspectief hebben.

Het aanvragen van een borgstellingskrediet gaat via de bank. Hieronder vind je een lijst met alle financiers waar een borgstellingskrediet aangevraagd kan worden:

• ABN AMRO
• Deutsche Bank
• ING-Bank
• Rabobank
• Riverbank
• Triodosbank
• Van Lanschot Bankiers
• Qredits

Lening/donatie van bekenden

Naast de officiële kanalen kan je natuurlijk ook kijken of je je financieringsbehoefte kunt vervullen met hulp uit je eigen kringen zoals familie en goede vrienden. Mogelijk zijn zij bereid je een onderhandse lening te verschaffen of zelfs een donatie te maken. Het voordeel van een onderhandse lening is dat het rentetarief vaak onder die van de markt ligt. Lenen op deze manier is dus meestal goedkoper dan lenen op de markt. Er zijn echter meerdere zaken waar je goed rekening mee moet houden om in uiterste gevallen verstoorde relaties te voorkomen. Het is dan ook van belang dat je de overeenkomst laat vastleggen in een contract en deze vervolgens laat nakijken door een deskundige. Voor meer informatie kun je terecht op ikgastarten.nl

Investering van investeringsfonds

• SI² Fund: SI² Fund is een investeringsfonds dat met name sociaal ondernemingen in de beginfase en groei fase ondersteunt. Dat doen zij met investeringen tussen de 250.000 en 1.5 miljoen euro. Daarnaast bieden zij intensieve coaching om jouw sociaal onderneming tot een succes te maken.

Investeringen van informal investors

Informal investors zijn individuen die zelf investeringen doen en dus ook zelf bepalen in welke ondernemingen zij investeren. Vaak zijn dit oud-ondernemers die succesvol zijn geworden met hun eigen onderneming en nu jonge initiatieven willen steunen. Je komt vaak met deze investeerders in contact door je eigen netwerk uit te breiden.

Crowdfunding

Crowdfunding is een toenemend populair alternatief voor leningen via banken of fondsen. Crowdfundingplatformen verbinden op effectieve wijze investeerders met ondernemers. Op deze platformen pitch je je idee waarna investeerders zelf kunnen kiezen of ze hierin willen investeren. Je hebt een goed ondernemersplan en kunt je idee op korte maar krachtige manier pitchen voor een groot publiek.

Hieronder staan de grootste crowdfunding platformen op een rijtje:

• One Planet Crowd: One Planet Crowd is een crowdfundingplatform dat zich specifiek richt op ondernemingen die een positieve impact hebben op mens en milieu. Voor sociaal ondernemers is dit platform dus erg interessant. Het platform biedt leningen aan van €50.000 tot €2.500.000.
• Collin Crowdfund: Collin Crowdfund is een crowdfundingplatform voor ondernemers uit het MKB. Het platform biedt leningen aan van €50.000 tot €2.500.000.
• Kapitaal op Maat: Kapitaal op Maat is een crowdfundingplatform voor ondernemers uit het MKB. Het platform biedt leningen aan van €25.000 tot €2.500.000.
• Knab Crowdfunding: Knab Crowdfunding is een crowdfundingplatform voor ondernemers uit het MKB. Het platform biedt leningen aan van €50.000 tot €2.500.000.
• Voor je Buurt: Voor je Buurt is een platform waar mensen vooral projecten in hun buurt of stad kunnen steunen. De projecten moeten bijdragen aan een socialere buurt of stad. Ongeveer 80% van de campagnes op het platform zijn succesvol. Daarnaast maken de campagnes kans op donaties van verschillende fondsen en overheden.
• CrowdAboutNow: CrowdAboutNow is één van de eerste crowdfundingplatforms van Nederland.  Het platform richt zich op ondernemers die willen starten, uitbreiden of vernieuwen. CrowdAboutNow biedt verschillende financieringsopties aan en zorgt daarnaast voor persoonlijke crowdfunding begeleiding.

Subsidies

Als sociaal ondernemer kan je mogelijk aanspraak maken op subsidies. Deze kunnen helpen je plannen te realiseren. Wel is het belangrijk dat je onderneming niet afhankelijk wordt van subsidies. De subsidies voor sociaal ondernemers zijn vaak gerelateerd aan het personeel van de onderneming en van je financiële situatie. Een overzicht van deze subsidies vind je hier. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland stelt daarnaast per sector verschillende subsidies beschikbaar.

Je kunt op verschillende manieren werkplekken creëren voor iemand met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld door het aanbieden van een baan of een stageplek. 

Kijk voor meer informatie bij Werkgeverservicepunt (WSP), Den Haag Werkt of bij Hallowerk

Bij het in dienst nemen van personeel dien je onder andere te voldoen aan bepaalde wet en regelgeving. Maar er komt veel meer bij kijken. Op het ondernemersplein staat een handig stappenplan. Waar stap voor stap uitgelegd wordt waar je allemaal rekening mee kunt houden bij het in dienst nemen van personeel.

 

Het werken met mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt moet natuurlijk in je businessmodel passen. Het is immers belangrijk om een gezonde, winstgevende onderneming op te bouwen. De capaciteiten van je werknemers moeten dus goed passen bij het werk dat van ze wordt gevraagd. 

in de brochure ‘Arbeidsparticipatie vanuit financieel perspectief‘ maakt het AWVN onderscheid tussen de volgende 4 modellen:

1. Eenvoudig werk op grote schaal: Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan een schoonmaakbedrijf dat mensen met een beperking inzet. Zo kan je op grote schaal kostenconcurrerend opereren.
2. Eenvoudig werk in een eenvoudige omgeving: bijvoorbeeld verpakkingswerk aan een lopende band. Voor deze activiteiten is weinig extra begeleiding nodig.
3. Eenvoudig werk in een complexe omgeving: In deze situatie hebben werknemers te maken met een complexe productieomgeving of kunnen ze met onverwachte situaties te maken krijgen. Zulke situaties eisen intensieve begeleiding, wat de aansturings- en coördinatiekosten laat oplopen.
4. Werk op MBO- of HBO-niveau: Vaak is er in deze situatie geen sprake van een verminderde loonwaarde, maar zijn er bijvoorbeeld werkpleksaanpassingen nodig voor een werknemer in rolstoel.

Het vinden van goed personeel is essentieel voor elke onderneming. Er zijn verschillende instanties die je kunnen helpen bij het vinden van de juiste kandidaten voor jouw vacatures.

Kijk voor meer informatie bij het Werkgeversservicepunt (WSP), Den Haag Werkt of bij Hallowerk.

Bij detachering leen je een werknemer van een Sociale werkvoorziening (SW-bedrijf). Je loopt dan geen risico voor deze werknemers. Om een detacheringsconstructie op te zetten moet je de volgende stappen nemen:

1. Neem contact op met het Werkgeversservicepunt of met een SW-bedrijf en inventariseer de mogelijkheden.
2. Informeer bij je accountmanager van het WSP of een proefperiode mogelijk is. Tijdens deze periode behoudt de werknemer zijn uitkering en kan je vaststellen of hij geschikt is voor de positie.
3. Bespreek samen met de accountmanager welke vormen van ondersteuning nodig zijn en hoe deze geregeld moeten worden. Hierbij kan je denken aan een jobcoach of aanpassingen op de werkplek.
4. Maak (prijs)afspraken en sluit een contract af. Vermeld duidelijk alle verwachtingen die je hebt in het contract.

Soms hebben werknemers, met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, intensievere begeleiding nodig om hun werkzaamheden uit te kunnen voeren. Voor deze werknemers kan een jobcoach uitkomst bieden. Met een individueel trainings- of inwerkprogramma helpt een jobcoach hen om zelfstandig te functioneren. 

Er zijn meerdere vormen van jobcoaching beschikbaar:

Interne jobcoach

Als werkgever kun je zelf iemand aanstellen als jobcoach. Dit kan bijvoorbeeld een collega op de werkvloer zijn. De jobcoach hoeft dus geen speciale kwalificaties te hebben. Voor het aanstellen van een jobcoach is subsidie van het UWV beschikbaar. Om in aanmerking te komen voor deze subsidie, moet aan de volgende eisen worden voldaan:

• De werknemer heeft door zijn ziekte of handicap ondersteuning nodig om het werk te kunnen doen.
• De werknemer heeft een dienstverband van minimaal 6 maanden, voor minimaal 12 uur per week en verdient minimaal 35% van het minimumloon.
• Binnen het bedrijf is een coach beschikbaar die de ondersteuning kan bieden.

Voor alle voorwaarden en het aanvragen van de subsidie kun je terecht op de website van het UWV.

Externe jobcoach

Je kunt ook kiezen voor een externe jobcoach. Dit is een jobcoach die voor een erkende organisatie werkt. Via het UWV kun je een externe jobcoach aanvragen.

Jobcoach via de gemeente

Tenslotte kun je ook een jobcoach regelen via het Werkgeversservicepunt. Neem hiervoor contact op met je persoonlijke accountmanager bij het WSP.

Er zijn meerdere manieren waarop je iemand met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in dienst kunt nemen. Zo kun je bijvoorbeeld iemand zelf of via een detacheringsovereenkomst in dienst nemen.

Zelf in dienst nemen

Je kunt natuurlijk zelf een werkzoekende met kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in dienst nemen. Je hebt dan zelf controle over alle personeelsgerelateerde aspecten. Door de regelingen en voorzieningen die er beschikbaar zijn loop je weinig risico.

Detacheringsconstructie

Als het (nog) niet haalbaar is om een iemand zelf in dienst te nemen, kun je via een detacheringsconstructie kandidaten van een SW-bedrijf (Sociale Werkvoorziening) in je onderneming laten werken. De werknemer blijft dan in dienst bij het SW-bedrijf. Deze draagt dan ook alle risico’s en verzorgt de begeleiding. Kijk voor meer informatie bij het Werkgeverservicepunt (SWH).

Mensen met ‘een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt’ komen door uiteenlopende oorzaken moeilijk aan het werk. Bijvoorbeeld door een verstandelijke of lichamelijke beperking, maar ook schoolverlaters, ouderen of statushouders kunnen een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt hebben. Al deze werkzoekenden hebben ieder een eigen talent en zijn vaak geschikt voor specifieke functies.

De verschillende doelgroepen brengen elk hun eigen kwaliteiten mee. Zo is iemand met autisme vaak analytisch ingesteld en heeft oog voor detail. Iemand met het syndroom van Asperger is vaak erg perfectionistisch. Met de juiste aandacht en begeleiding leveren zij goed werk en versterken ze jouw team.

Steeds meer bedrijven willen met hun personeelsbestand een afspiegeling zijn van een inclusieve samenleving. Alleen samen kunnen we daarvoor zorgen, zodat niemand langs de kant blijft staan en iedereen een kans krijgt om mee te doen.

Op de website van Baankans! stellen een aantal Haagse sociaal ondernemers en hun medewerkers zich aan je voor en laten zien dat het werken met ‘doelgroepen’ veel voordelen kent.

 

Hoewel mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt vaak in algemene doelgroepen worden ingedeeld, lopen de persoonlijke omstandigheden binnen de doelgroepen erg uiteen. Zo kan iemand met een visuele beperking en iemand met een verstandelijke beperking in verschillende mate arbeidsbeperkt zijn; de persoonlijke situaties zijn niet te vergelijken. Ieder individu heeft zijn eigen beperkingen en kwaliteiten. Een geschikte werkplek creëren is maatwerk.

CNV jongeren heeft een bijsluiter voor begeleiding gepubliceerd met een overzicht van mogelijke beperkingen en een indicatie van de kwaliteiten van deze personen. Ook vind je in deze bijsluiter praktische informatie over werken met personen met een bepaalde arbeidsbeperking.

Disworks heeft ook een aantal uitgebreide brochures gepubliceerd met daarin meer informatie over het werken met arbeidsbeperkten. Hieronder volgt een overzicht met  mogelijke arbeidsbeperkingen en verwijzingen naar meer informatie.

ADHD

ADHD staat voor ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder’. Mensen met ADHD hebben vaak last van onoplettendheid/concentratieproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Bij ADD ontbreekt de hyperactiviteit en staat met name onoplettendheid centraal. Personen met ADHD of ADD hebben echter veel positieve kwaliteiten. Zo zijn ze vaak enthousiast, creatief, en harde werkers. Een niet afleidende werkomgeving gecombineerd met structuur (met ruimte voor flexibiliteit) haalt de beste kwaliteiten in deze personen naar boven. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over ADHD en ADD kun je onderstaande brochures en websites raadplegen:

• CNV Jongeren, ADHD-ADD
• Disworks, ADHD

Websites:

• www.adhd.nl
• www.impulsdigitaal.nl
• www.werkenmeteenbeperking.nl

Astma

Mensen met Astma hebben een chronische ontstekingsziekte bij de luchtwegen. Als zij prikkende stoffen inademen krijgen zij vaak last van klachten zoals benauwdheid en vermoeidheid. Doorgaans kunnen deze mensen prima functioneren in een stofvrije omgeving met goede ventilatie en luchtcirculatie. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over Astma kun je onderstaande brochures en websites raadplegen:

• CNV Jongeren, Astma

Websites:

• www.werkenmeteenbeperking.nl
• www.longfonds.nl

Autisme

Bij mensen met autisme wordt informatie op een andere manier verwerkt in de hersenen. In de praktijk betekent dit dat mensen met autisme soms verkeerde verbanden leggen of de betekenis van een bepaalde situatie niet goed aanvoelen. Per individu verschillen de gevolgen van autisme. In het algemeen blijkt wel dat mensen met autisme vaak analytisch zijn ingesteld en oog voor detail hebben. Een gestructureerde werkomgeving in combinatie met geduld laat mensen met autisme uitstekend functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over autisme kun je de onderstaande brochures en websites raadplegen:

Brochures:

• CNV Jongeren, Autisme
• Disworks, Autisme

Websites:

• www.werkenmeteenbeperking.nl
• www.samensterkzonderstigma.nl
• www.autismewerktwel.nl
• www.autisme.nl

Blind / slechtziendheid

Mensen die blind zijn, zien niet of slechts zwakke contouren. Slechtziende mensen zien wel iets, maar kunnen bijvoorbeeld problemen hebben met het gezichtsveld of het zien van diepte. Door het gebruik van hulpmiddelen kunnen deze mensen vaak prima zelfstandig functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over blindheid/slechtziendheid kan je  onderstaande brochures en websites raadplegen:

• CNV Jongeren, Blind – Slechtziend
• Disworks, Blind
• Disworks, Slechtziend

Websites:

• www.werkenmeteenbeperking.nl
• www.bartimeus.nl
• www.visio.org

Chronisch ziek

Mensen zijn chronisch ziek als ze minimaal drie maanden ziek zijn en deze ziekte met de bestaande kennis en middelen niet te genezen is. Onder de noemer van chronisch ziek vallen meerdere ziektes en aandoeningen. De aard van de ziekte en de gevolgen voor de persoon kan dus per ieder individu verschillen. In het algemeen hoeft iemand die chronisch ziek is met behulp van medicijnen en de juiste werkomgeving niet anders te functioneren dan de gemiddelde werknemer. Het is daarom belangrijk om als werkgever goed te bespreken wat de werknemer nodig heeft om te kunnen functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over chronische ziekten kun je onderstaande brochures en website raadplegen:

• CNV Jongeren, Chronisch ziek
• Disworks, Chronische ziekte

Website:

• www.werkenmeteenbeperking.nl

Depressie

Mensen met een depressie ervaren langdurig een somber gevoel. Depressies kunnen variëren in sterkte en in lengte. Bij een heftige of chronische depressie kunnen werknemers zich vaak minder goed focussen door moeheid en een verlies van energie. Het is van belang om als werkgever in gesprek te gaan met de werknemer om vast te stellen welke maatregelen genomen moeten worden om de werknemer goed te laten functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over depressie kun je onderstaande brochure en websites raadplegen:

• CNV Jongeren, Depressie

Websites:

• www.psychischegezondheid.nl/depressiecentrum
• www.kcco.nl
• www.samensterkzonderstigma.nl
• www.hersenstichting.nl

Doof / slechthorend

Dove en slechthorende mensen kunnen met de juiste voorzieningen goed functioneren. Het belangrijkste kenmerk van deze groep is dat er problemen kunnen ontstaan in de communicatie omdat zij door hun gehoorbeperking minder verstaan. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over doofheid en slechthorendheid kun je onderstaande brochures  en websites raadplegen:

• CNV Jongeren, Doof – slechthorend
• Disworks, Doof 
• Disworks, Slechthorend

Websites:

• www.werkenmeteenbeperking.nl
• www.shjo.nl
• www.ggmd.nl

Dyslexie 

Mensen met dyslexie hebben met name problemen met lezen en spellen. Hier staat tegenover dat ze vaak over visuele, visueel-analytische en ruimtelijke vaardigheden beschikken. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over dyslexie kun je de onderstaande brochure raadplegen:

• Disworks, Dyslexie

Epilepsie 

Epilepsie is een tijdelijke functiestoring in de hersenen. Mensen die hier last van hebben kunnen door middel van geneesmiddelen net zo goed functioneren als anderen. Wel is het belangrijk om als werkgever te weten hoe je moet reageren bij een epileptische aanval. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over epilepsie kun je de onderstaande brochure raadplegen:

• CNV Jongeren, Epilepsie

Laaggeletterdheid

In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dit wordt ook wel laaggeletterdheid genoemd. Laaggeletterdheid verwijst naar een beperkte vaardigheid in lezen en schrijven die het dagelijkse functioneren belemmert. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over laaggeletterdheid kun je de onderstaande websites raadplegen:

• Stichting Lezen en schrijven
• Taalhuis Den Haag
• CNV Jongeren, Laaggeletterdheid

Lichamelijke beperking

Er zijn meerdere vormen van een lichamelijke beperking. Ook de oorzaak van de lichamelijke beperking kan sterk verschillen. Zo kan iemand bijvoorbeeld geboren zijn met een spierziekte of iemand kan een lichamelijke beperking oplopen na een ongeluk. Mensen met een lichamelijke beperking kunnen doorgaans nog allerlei taken prima uitvoeren. Het is belangrijk om als werkgever in gesprek te gaan met de werknemer om goed af te stemmen welke aanpassingen op de werkvloer en welke hulpinstrumenten nodig zijn. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over lichamelijke beperkingen kun je de onderstaande brochures en website raadplegen:

• CNV Jongeren, Lichamelijke beperking
• Disworks, Spierziekte

Website:

• www.kcco.nl

Verstandelijke beperking

Net zoals met lichamelijke beperkingen zijn er meerde soorten verstandelijke beperkingen. Ieder mens met een verstandelijke beperking heeft dus zijn eigen kwaliteiten en aandachtspunten. In het algemeen zijn mensen met een verstandelijke beperking praktisch ingesteld en werken ze graag met hun handen. Ze halen vaak voor langere tijd voldoening uit simpele, repetitieve taken. Aan de andere kant kunnen zij vaak minder goed omgaan met sociale situaties op het werk. Ook leren ze doorgaans minder snel uit ervaring. Het is van belang dat er duidelijke regels en afspraken worden gemaakt. Ook hebben zij baat bij gestructureerde, concrete taken die meerdere malen herhaald moeten worden. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over verstandelijke beperkingen kun je de onderstaande brochures en website raadplegen:

• CNV Jongeren, Lichte verstandelijke beperking 
• Disworks, Verstandelijke beperking

Website:

• www.kcco.nl

Niet aangeboren hersenletsel

Niet aangeboren hersenletsel is een verzamelnaam voor letsel aan de hersenen dat is ontstaan na de geboorte. Bijvoorbeeld veroorzaakt door een hersenbloeding of een ernstig ongeluk. De gevolgen van het letsel zijn per geval verschillend. Zo kunnen mensen een verminderd denkvermogen of geheugenproblemen ervaren, maar ook problemen met de motoriek kan een gevolg zijn van hersenletsel. Het is van belang dat de werkgever kijkt naar de individuele omstandigheden en het werkproces en de werkinhoud daarop aanpast. Dat kan het best door in gesprek te gaan met de werknemer in kwestie. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over niet aangeboren hersenletsel kun je onderstaande brochures en websites raadplegen:

• CNV Jongeren, Niet aangeboren hersenletsel
• Disworks, Niet aangeboren hersenletsel 

Websites:

• www.werkenmethersenletsel.nl
• www.werkenmeteenbeperking.nl

PDD-NOS

PDD-NOS staat voor ‘Pervasive Developmental Disorder – Not Otherwise Specified’. In feite gaat het om mensen die sociale en communicatieve problemen ervaren, maar niet voldoende symptomen vertonen om met autisme gediagnostiseerd te worden. In de praktijk kunnen mensen met PDD-NOS goed functioneren. Daarnaast zijn ze in het algemeen nauwkeurig en perfectionistisch. Het is van belang dat werkgevers een vaste dagstructuur en een goede planning aanbieden aan de werknemer. Ook helpt het een duidelijke taakomschrijving te geven en een prikkelarme werkomgeving aan te bieden. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over PDD-NOS kun je de onderstaande brochure en websites raadplegen:

CNV Jongeren, PDD-NOS

Websites:

• www.werkenmeteenbeperking.nl
• www.kcco.nl
• www.autisme.nl

Reuma

Reuma is een verzamelnaam voor ziektes aan gewrichten en omliggende weefsels. Er zijn drie groepen reuma. Ontstekingsreuma; bij deze vorm van reuma is er sprake van langdurige gewrichtsontstekingen. Atrose; bij deze vorm van reuma gaat de kwaliteit van het gewrichtskraakbeen achteruit. Weke delen reuma; deze vorm van reuma kenmerkt zich door problemen met de omliggende weefsel van gewrichten.

Het is van belang dat de werkgever met de werknemer in gesprek gaat om vast te stellen welke hulpmiddelen en aanpassingen op de werkplek van belang zijn voor goed functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over reuma kun je de onderstaande brochures raadplegen:

• CNV Jongeren, Reuma
• Disworks, Reuma

Schizofrenie

Mensen met schizofrenie hebben last van een ziekte in de hersenen die de emoties en het gedrag ernstig verstoren. Vaak hebben zij last van concentratieproblemen. Ook kunnen ze somber zijn en vlakke emoties vertonen. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over schizofrenie kun je de onderstaande brochure raadplegen:

• CNV Jongeren, Schizofrenie 

Syndroom van Asperger

Het syndroom van Asperger is een ontwikkelingsstoornis die leidt tot beperkingen in sociale interactie. Vaak hebben mensen met het syndroom van Asperger moeite met subtiele sociale aspecten van communicatie. Doorgaans zijn mensen met dit syndroom gemiddeld tot hoog intelligent.

Daarnaast werken ze hard en zijn ze perfectionistisch. Doormiddel van het bieden van structuur en duidelijke communicatie kunnen werkgevers deze mensen optimaal laten functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over het syndroom van Asperger kun je de onderstaande brochure en websites raadplegen:

• CNV Jongeren, Asperger 

Websites:

• www.werkenmeteenbeperking.nl
• www.kcco.nl
• www.autisme.nl

Als er wordt gesproken over ‘doelgroep’ of ‘doelgroepen’, dan gaat het vaak over mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Deze groep is ontzettend divers en bestaat uit jong, oud, hoog- of laagopgeleid. Allen hebben gemeen dat ze moeilijk zelf aan het werk komen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo zijn er werkzoekenden met een lichamelijke- of verstandelijke beperking, werkzoekenden die de Nederlandse taal (nog) niet voldoende beheersen of werkzoekenden die vanwege hun leeftijd lastig aan een baan komen. Allemaal bezitten ze hun eigen kwaliteiten. Op deze pagina vind je een overzicht van de doelgroepen op basis van wet- en regelgeving. Voor een overzicht van de doelgroepen op basis van arbeidsbeperking kun je terecht op de pagina: Welke arbeidsbeperkingen bestaan er en hoe ga ik hier goed mee om?

Door wet- en regelgeving worden mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt vaak ingedeeld in de volgende groepen:

• Doelgroep Banenafspraak
• Mensen met een Wajong-uitkering
• Mensen met een WAO-, ZW-, WIA- uitkering
• Ouderen met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Mensen met een WW-uitkering

Per categorie gelden er verschillende wetten en kan er aanspraak gemaakt worden op verschillende voorzieningen en regelingen.

Doelgroep Banenafspraak

In 2013 is er door het kabinet, werkgevers-en werknemersorganisaties een sociaal akkoord gesloten. Een belangrijk element uit dit akkoord is het realiseren van nieuwe banen voor mensen met een arbeidsbeperking. Dit is ook vastgelegd in de Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten. In totaal moeten er 125.000 nieuwe banen voor arbeidsbeperkten gerealiseerd worden ten opzichte van 1 januari 2013. Mensen die onder deze afspraak vallen zijn:

• Mensen die onder de Participatiewet vallen, en waarvan is vastgesteld dat zij niet 100% van het wettelijk minimumloon kunnen verdienen
• Mensen met oude Wajong of Wajong 2010 die kunnen werken
• Mensen met een WSW-indicatie
• Mensen met een WIW-baan
• Mensen met een ID-baan
• Mensen die tussen 10 september 2014 en 1 juli 2015 een Wajong-uitkering hebben aangevraagd, en van wie de aanvraag is afgewezen
• Leerlingen en schoolverlaters van het voortgezet speciaal onderwijs (VSO), die na 1 april 2016 bij UWV een verzoek hebben ingediend om opgenomen te worden in het doelgroepregister
• Schoolverlaters van het schooljaar 2014-2015 van het praktijkonderwijs (PRO) voortgezet speciaal onderwijs (VSO) en de entreeopleiding in het mbo, die tussen 1 juli 2015 en 1 oktober 2015 door hun school aan UWV zijn doorgegeven

Mensen met een Wajong-uitkering

Wajongers zijn mensen die op jonge leeftijd een ziekte of een handicap hebben opgelopen. Wajong staat voor Wet Werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten. Hoewel mensen met een Wajong-uitkering ook vallen onder de doelgroep banenafspraak, worden ze vaak tot een aparte categorie gerekend omdat er aparte wet- en regelgeving bestaat voor deze mensen. De categorie mensen met een Wajong-uitkering bestaat uit de volgende mensen:

• Mensen die op de dag dat ze 18 jaar worden een ziekte of handicap hebben
• Mensen die na hun 18e verjaardag en voor hun 30e verjaardag een ziekte of handicap hebben opgelopen en in het voorgaande jaar minimaal 6 maanden een opleiding volgden.

Mensen met een WAO-, ZW- of WIA-uitkering

Deze doelgroep bestaat uit mensen die tijdens hun werkzame leven door een ziekte of handicap minder kunnen werken. Deze mensen hebben dus een arbeidsbeperking. De volgende mensen behoren tot deze groep:

• Mensen met een WAO-uitkering: dit zijn personen die voor 1 januari 2004 een ziekte of handicap kregen. Als gevolg zijn zij langer dan twee jaar arbeidsbeperkt. WAO staat voor Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering.
• Mensen met een Ziektewet-uitkering (ZW-uitkering): dit zijn personen die korter dan 2 jaar ziek zijn en (meestal) geen werkgever hebben.
• Mensen met een WIA-uitkering: dit zijn personen die na 1 januari 2004 langer dan twee jaar minder dan 65% van hun oude loon kunnen verdienen door een ziekte of handicap. WIA staat voor Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen.

Ouderen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Sommige ouderen hebben een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit betekent niet dat zij ziek zijn of een handicap hebben. Het feit dat sommige ouderen weinig perspectief hebben op een nieuwe vaste baan betekent dat ze een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Ook voor deze doelgroep bestaan verschillende instrumenten die werkgevers kunnen gebruiken om deze mensen weer aan het werk te helpen, zoals premiekortingen en loonkostenvoordelen.

Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt

Ook sommige jongeren hebben een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit zijn vooral schoolverlaters van het voortgezet speciaal onderwijs (vso) en het praktijkonderwijs. Voor deze groepen zijn vaak speciale regelingen beschikbaar zoals premiekortingen en de leerwerkcheque.

Personen met een WW-uitkering 

Personen die onlangs werkloos zijn geworden ontvangen doorgaans een WW-uitkering. Als er wordt geacht dat deze personen weinig perspectief op een nieuwe baan hebben, dan hebben zij een afstand tot de arbeidsmarkt.

Wanneer je met mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt werkt, wil je hen natuurlijk ook de beste begeleiding bieden. Een training kan daarbij helpen. Er worden diverse trainingen aangeboden door verschillende partijen: 

• Trainingen Banenafspraak – werkbegeleiding voor buddy’s
• Ik ben Harrie (CNV Jongeren en in samenwerking met Enspiratie): “Harrie Helpt”, “Harry Helpt Incompany” en “Expeditie Harrie”

Taal ontwikkeling:

• • Basisvaardigheden Taalontwikkeling: Waar begin? – Stichting Lezen en Schrijven
  • Neem contact op met een van de regionale adviseurs om te kijken wat er (kosteloos) mogelijk is – Stichting Lezen en Schrijven
  • Diverse cursussen en workshops voor het verbeteren van taal -en basisvaardigheden – Taalhuis Den Haag
  • Basiskennis en vaardigheden verbeteren – Over Oefenen.nl

 

In Nederland hebben zo’n 2,5 miljoen mensen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dit wordt ook wel laaggeletterdheid genoemd en 1 op de 7 Nederlanders heeft hier last van. Mogelijk heb je medewerkers in dienst die ook moeite hebben met taal, rekenen of digitale vaardigheden. Voor werkgevers zijn er verschillende mogelijkheden om hiermee aan de slag te gaan:

Basisvaardigheden Taalontwikkeling: waar begin ik? – Stichting Lezen en schrijven
Diverse cursussen en workshops voor het verbeteren van taal -en basisvaardigheden – Taalhuis Den Haag

of ga alvast zelf aan de slag:

Basiskennis en vaardigheden verbeteren – Over Oefenen.nl

Om het werken met mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt te stimuleren, zijn er veel voorzieningen en subsidies beschikbaar. Zo kun je bijvoorbeeld een jobcoach inschakelen, een subsidie aanvragen voor speciale aanpassingen op de werkvloer voor arbeidsbeperkten of loonkostensubsidie aanvragen om verminderde productiviteit te compenseren.

De subsidies zijn bedoeld om eventuele verschillen in productiviteit en overige kosten te vergoeden. Een gezonde onderneming is niet afhankelijk van deze subsidies.

Bekijk welke voorzieningen en subsidies je kan aanvragen per doelgroep:

• Iemand uit de doelgroep banenafspraak
• Wajongers
• Mensen met een WAO-, ZW- of WIA-uitkering
• Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Ouderen met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Mensen met een WW-uitkering en een afstand tot de arbeidsmarkt