Hoewel mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt vaak in algemene doelgroepen worden ingedeeld, lopen de persoonlijke omstandigheden binnen de doelgroepen erg uiteen. Zo kan iemand met een visuele beperking en iemand met een verstandelijke beperking in verschillende mate arbeidsbeperkt zijn; de persoonlijke situaties zijn niet te vergelijken. Ieder individu heeft zijn eigen beperkingen en kwaliteiten. Een geschikte werkplek creëren is maatwerk.
CNV jongeren heeft een bijsluiter voor begeleiding gepubliceerd met een overzicht van mogelijke beperkingen en een indicatie van de kwaliteiten van deze personen. Ook vind je in deze bijsluiter praktische informatie over werken met personen met een bepaalde arbeidsbeperking.
Disworks heeft ook een aantal uitgebreide brochures gepubliceerd met daarin meer informatie over het werken met arbeidsbeperkten. Hieronder volgt een overzicht met mogelijke arbeidsbeperkingen en verwijzingen naar meer informatie.
ADHD
ADHD staat voor ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder’. Mensen met ADHD hebben vaak last van onoplettendheid/concentratieproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Bij ADD ontbreekt de hyperactiviteit en staat met name onoplettendheid centraal. Personen met ADHD of ADD hebben echter veel positieve kwaliteiten. Zo zijn ze vaak enthousiast, creatief, en harde werkers. Een niet afleidende werkomgeving gecombineerd met structuur (met ruimte voor flexibiliteit) haalt de beste kwaliteiten in deze personen naar boven. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over ADHD en ADD kun je onderstaande brochures en websites raadplegen:
Websites:
Astma
Mensen met Astma hebben een chronische ontstekingsziekte bij de luchtwegen. Als zij prikkende stoffen inademen krijgen zij vaak last van klachten zoals benauwdheid en vermoeidheid. Doorgaans kunnen deze mensen prima functioneren in een stofvrije omgeving met goede ventilatie en luchtcirculatie. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over Astma kun je onderstaande brochures en websites raadplegen:
Websites:
Autisme
Bij mensen met autisme wordt informatie op een andere manier verwerkt in de hersenen. In de praktijk betekent dit dat mensen met autisme soms verkeerde verbanden leggen of de betekenis van een bepaalde situatie niet goed aanvoelen. Per individu verschillen de gevolgen van autisme. In het algemeen blijkt wel dat mensen met autisme vaak analytisch zijn ingesteld en oog voor detail hebben. Een gestructureerde werkomgeving in combinatie met geduld laat mensen met autisme uitstekend functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over autisme kun je de onderstaande brochures en websites raadplegen:
Brochures:
Websites:
Blind / slechtziendheid
Mensen die blind zijn, zien niet of slechts zwakke contouren. Slechtziende mensen zien wel iets, maar kunnen bijvoorbeeld problemen hebben met het gezichtsveld of het zien van diepte. Door het gebruik van hulpmiddelen kunnen deze mensen vaak prima zelfstandig functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over blindheid/slechtziendheid kan je onderstaande brochures en websites raadplegen:
Websites:
Chronisch ziek
Mensen zijn chronisch ziek als ze minimaal drie maanden ziek zijn en deze ziekte met de bestaande kennis en middelen niet te genezen is. Onder de noemer van chronisch ziek vallen meerdere ziektes en aandoeningen. De aard van de ziekte en de gevolgen voor de persoon kan dus per ieder individu verschillen. In het algemeen hoeft iemand die chronisch ziek is met behulp van medicijnen en de juiste werkomgeving niet anders te functioneren dan de gemiddelde werknemer. Het is daarom belangrijk om als werkgever goed te bespreken wat de werknemer nodig heeft om te kunnen functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over chronische ziekten kun je onderstaande brochures en website raadplegen:
Website:
Depressie
Mensen met een depressie ervaren langdurig een somber gevoel. Depressies kunnen variëren in sterkte en in lengte. Bij een heftige of chronische depressie kunnen werknemers zich vaak minder goed focussen door moeheid en een verlies van energie. Het is van belang om als werkgever in gesprek te gaan met de werknemer om vast te stellen welke maatregelen genomen moeten worden om de werknemer goed te laten functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over depressie kun je onderstaande brochure en websites raadplegen:
Websites:
Doof / slechthorend
Dove en slechthorende mensen kunnen met de juiste voorzieningen goed functioneren. Het belangrijkste kenmerk van deze groep is dat er problemen kunnen ontstaan in de communicatie omdat zij door hun gehoorbeperking minder verstaan. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over doofheid en slechthorendheid kun je onderstaande brochures en websites raadplegen:
Websites:
Dyslexie
Mensen met dyslexie hebben met name problemen met lezen en spellen. Hier staat tegenover dat ze vaak over visuele, visueel-analytische en ruimtelijke vaardigheden beschikken. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over dyslexie kun je de onderstaande brochure raadplegen:
Epilepsie
Epilepsie is een tijdelijke functiestoring in de hersenen. Mensen die hier last van hebben kunnen door middel van geneesmiddelen net zo goed functioneren als anderen. Wel is het belangrijk om als werkgever te weten hoe je moet reageren bij een epileptische aanval. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over epilepsie kun je de onderstaande brochure raadplegen:
Laaggeletterdheid
In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Dit wordt ook wel laaggeletterdheid genoemd. Laaggeletterdheid verwijst naar een beperkte vaardigheid in lezen en schrijven die het dagelijkse functioneren belemmert. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over laaggeletterdheid kun je de onderstaande websites raadplegen:
Lichamelijke beperking
Er zijn meerdere vormen van een lichamelijke beperking. Ook de oorzaak van de lichamelijke beperking kan sterk verschillen. Zo kan iemand bijvoorbeeld geboren zijn met een spierziekte of iemand kan een lichamelijke beperking oplopen na een ongeluk. Mensen met een lichamelijke beperking kunnen doorgaans nog allerlei taken prima uitvoeren. Het is belangrijk om als werkgever in gesprek te gaan met de werknemer om goed af te stemmen welke aanpassingen op de werkvloer en welke hulpinstrumenten nodig zijn. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over lichamelijke beperkingen kun je de onderstaande brochures en website raadplegen:
Website:
Verstandelijke beperking
Net zoals met lichamelijke beperkingen zijn er meerde soorten verstandelijke beperkingen. Ieder mens met een verstandelijke beperking heeft dus zijn eigen kwaliteiten en aandachtspunten. In het algemeen zijn mensen met een verstandelijke beperking praktisch ingesteld en werken ze graag met hun handen. Ze halen vaak voor langere tijd voldoening uit simpele, repetitieve taken. Aan de andere kant kunnen zij vaak minder goed omgaan met sociale situaties op het werk. Ook leren ze doorgaans minder snel uit ervaring. Het is van belang dat er duidelijke regels en afspraken worden gemaakt. Ook hebben zij baat bij gestructureerde, concrete taken die meerdere malen herhaald moeten worden. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over verstandelijke beperkingen kun je de onderstaande brochures en website raadplegen:
Website:
Niet aangeboren hersenletsel
Niet aangeboren hersenletsel is een verzamelnaam voor letsel aan de hersenen dat is ontstaan na de geboorte. Bijvoorbeeld veroorzaakt door een hersenbloeding of een ernstig ongeluk. De gevolgen van het letsel zijn per geval verschillend. Zo kunnen mensen een verminderd denkvermogen of geheugenproblemen ervaren, maar ook problemen met de motoriek kan een gevolg zijn van hersenletsel. Het is van belang dat de werkgever kijkt naar de individuele omstandigheden en het werkproces en de werkinhoud daarop aanpast. Dat kan het best door in gesprek te gaan met de werknemer in kwestie. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over niet aangeboren hersenletsel kun je onderstaande brochures en websites raadplegen:
Websites:
PDD-NOS
PDD-NOS staat voor ‘Pervasive Developmental Disorder – Not Otherwise Specified’. In feite gaat het om mensen die sociale en communicatieve problemen ervaren, maar niet voldoende symptomen vertonen om met autisme gediagnostiseerd te worden. In de praktijk kunnen mensen met PDD-NOS goed functioneren. Daarnaast zijn ze in het algemeen nauwkeurig en perfectionistisch. Het is van belang dat werkgevers een vaste dagstructuur en een goede planning aanbieden aan de werknemer. Ook helpt het een duidelijke taakomschrijving te geven en een prikkelarme werkomgeving aan te bieden. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over PDD-NOS kun je de onderstaande brochure en websites raadplegen:
CNV Jongeren, PDD-NOS
Websites:
Reuma
Reuma is een verzamelnaam voor ziektes aan gewrichten en omliggende weefsels. Er zijn drie groepen reuma. Ontstekingsreuma; bij deze vorm van reuma is er sprake van langdurige gewrichtsontstekingen. Atrose; bij deze vorm van reuma gaat de kwaliteit van het gewrichtskraakbeen achteruit. Weke delen reuma; deze vorm van reuma kenmerkt zich door problemen met de omliggende weefsel van gewrichten.
Het is van belang dat de werkgever met de werknemer in gesprek gaat om vast te stellen welke hulpmiddelen en aanpassingen op de werkplek van belang zijn voor goed functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over reuma kun je de onderstaande brochures raadplegen:
Schizofrenie
Mensen met schizofrenie hebben last van een ziekte in de hersenen die de emoties en het gedrag ernstig verstoren. Vaak hebben zij last van concentratieproblemen. Ook kunnen ze somber zijn en vlakke emoties vertonen. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over schizofrenie kun je de onderstaande brochure raadplegen:
Syndroom van Asperger
Het syndroom van Asperger is een ontwikkelingsstoornis die leidt tot beperkingen in sociale interactie. Vaak hebben mensen met het syndroom van Asperger moeite met subtiele sociale aspecten van communicatie. Doorgaans zijn mensen met dit syndroom gemiddeld tot hoog intelligent.
Daarnaast werken ze hard en zijn ze perfectionistisch. Doormiddel van het bieden van structuur en duidelijke communicatie kunnen werkgevers deze mensen optimaal laten functioneren. Voor een compleet overzicht van praktische tips en meer informatie over het syndroom van Asperger kun je de onderstaande brochure en websites raadplegen:
Websites: