Informatie voor sociaal ondernemers

Erkende sociaal ondernemers voldoen aan de eisen zoals gesteld in artikel 2.82 in de Aanbestedingswet. Dit betekent onder andere dat tenminste 30% van de werknemers in het bedrijf een afstand tot de arbeidsmarkt heeft.

Je kunt op 2 manieren aantonen dat je aan de eisen voldoet:

  1. Overleg een accountantsverklaring waarin de accountant verklaart dat je voldoet aan de eisen in artikel 2.82 en dat het voor gemeenten mogelijk is om in het kader van dit artikel aanbestedingen aan jou voor te behouden.
  2. Overleg een PSO30+ certificaat. Hiermee toon je aan te voldoen aan de criteria van artikel 2.82.

 

Lijst met erkende sociale ondernemingen in Den Haag

De Code Sociale Ondernemingen

is principle-based en gebaseerd op de Europese definitie van sociaal ondernemerschap. Met één grondslag – impact first – en vijf principes schept de Code een kader waarbinnen ondernemingen zich kunnen blijven ontwikkelen.

De principes gaan over het borgen van de missie, betrekken van stakeholders en meten van impact, het voeren van een evenwichtig financieel beleid, actieve deelname aan de Code en het nastreven van maximale transparantie.

Toelating tot de Code is een zorgvuldig proces, waarbij een externe beoordelaar de onderneming toetst op de instap criteria per principe. Daarnaast vindt er tweejaarlijks een peer review plaats met twee collega-ondernemers, om gezamenlijk leren en ontwikkelen mogelijk te maken.

De Code is toepasbaar op alle soorten impact missies, zoals bijvoorbeeld; circulaire economie, sociale cohesie, fairchain en arbeidsparticipatie.

Wat beoogt de Code?
De Code heeft drie doelstellingen:

1) Om het veld van sociaal ondernemen naar het volgende niveau te tillen.

2) De Code wil een definitie van sociaal ondernemen geven die breed wordt gedragen door alle stakeholders en de bevordering van het veld vereenvoudigd.

3) De Code biedt een handvat voor startende sociale ondernemingen maar geeft ook ontwikkelperspectief aan de koplopers in het veld.

Wat vraagt de Code van ondernemingen?
Deelnemende ondernemingen halen minstens 50% van hun inkomsten uit verkoop van producten of diensten. Daarnaast zijn de ondernemingen impact first, oftewel hun primaire doel is het maken van maatschappelijke impact.

Het maatschappelijke doel wordt vertaald in een missie, visie en strategie (bijv een Theory of Change) en vertaald naar een impact rapport. De onderneming heeft haar meest relevante stakeholders in kaart gebracht en voert de dialoog met hen. De uitkomsten hiervan worden opgenomen in het jaarverslag.

De onderneming formuleert een afgewogen financieel beleid, waardoor de sociale impact wordt geborgd en waarin o.a. een evenwichtig beloningsbeleid is opgenomen. Ten slotte is de onderneming maximaal transparant en is o.a. inzichtelijk hoe de onderneming is gefinancierd en wie de aandeelhouders zijn.

Niveaus van deelname aan de Code
Ondernemingen die aantoonbaar impact first zijn, maar niet aan de instapvereisten voldoen kunnen zich voor twee jaar registreren als aspirant deelnemer. Ondernemingen die zowel impact first zijn en ook aan de instap criteria per principe voldoen kunnen volwaardig deelnemen aan de Code en worden opgenomen in het Register.

Bij het beoordelen van impact first onderscheidt de Code verschillende impactgebieden. Ondernemingen die als maatschappelijke missie het verhogen van arbeidsparticipatie van een kwetsbare doelgroep hebben, kunnen deelnemen aan de Code, wanneer bij deze ondernemingen minimaal 30% van het personeel in loondienst bestaat uit personen met een afstand tot
de arbeidsmarkt. Sociale ondernemingen kunnen dit in ieder geval aantonen met PSO 30+ ABW certificaat.

De Prestatieladder Socialer Ondernemen
(PSO) van TNO maakt sinds 2012 zichtbaar wat een organisatie bijdraagt aan de arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen. De PSO is een landelijk wetenschappelijk onderbouwd meetinstrument en keurmerk dat objectief bepaalt in welke mate een organisatie een sociale werkgever is (gericht op arbeidsparticipatie). PSO-gecertificeerde organisaties bieden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kansen op werk en ontwikkeling in de eigen organisatie.

De PSO erkent verschillende stadia: van inclusief ondernemen tot sociaal ondernemen (gericht op arbeidsparticipatie). Ze werken bij voorkeur samen met organisaties die dit ook aantoonbaar doen. Zo draagt de hele keten bij aan het creëren van meer kansen voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie.

Het PSO-keurmerk maakt dit meetbaar en vergelijkt
deze prestatie met andere organisaties binnen dezelfde grootteklasse o.b.v. het landelijk gemiddelde. Hierbij wordt ook gemeten of de inzet van deze mensen op een kwalitatief goede manier gebeurt. De kwantitatieve normen van de PSO zijn gebaseerd op landelijke representatieve cijfers uit de Werkgevers Enquête Arbeid (WEA) van TNO en worden om de twee jaar geactualiseerd. Voor het behalen van een PSO-certificaat wordt de opgave zorgvuldig gecontroleerd door onafhankelijke certificerende instellingen.

Deze instellingen zijn geaccrediteerd bij de Raad van Accreditatie voor diverse schema’s. Landelijk wordt de PSO gezien als instrument waarmee de opdrachtnemer kan aantonen aan de Social return verplichting te voldoen.

Meer dan 986 organisaties zijn PSO-gecertificeerd. De PSO wordt jaarlijks, onder regie van TNO, doorontwikkeld door een commissie van deskundigen, raad van advies en een klantenraad.

Niveaus van de PSO-Prestatieladder
Het PSO-keurmerk kent vier prestatieniveaus: de Aspirant-status, Trede 1, Trede 2 en Trede 3. Organisaties die de intentie hebben om socialer te ondernemen kunnen een Aspirant-status behalen om aantoonbaar te starten met socialer ondernemen.

Trede 1 staat voor een bovengemiddelde prestatie. Het idee achter de Trede-benadering is dat organisaties kunnen groeien op de PSO-Prestatieladder door op een duurzame wijze meer werkgelegenheid te bieden aan kwetsbare groepen in onze samenleving.

De PSO 30+ ABW Certificering:
Daarnaast hebben PSO-Nederland, Social Enterprise NL, Cedris, TNO en VEBEGO het PSO 30+ ABW certificaat ontwikkeld. Het PSO 30+ Certificaat sluit aan bij de nieuwe Aanbestedingswet die op 1 juli 2016 van kracht is geworden.

De wet maakt het mogelijk voor publieke opdrachtgevers om opdrachten voor te behouden aan organisaties waarvan minimaal 30% van het personeel in dienst bestaat uit personen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Het PSO 30+ Certificaat maakt voor opdrachtgevers zichtbaar welke organisaties aantoonbaar aan de criteria van artikel 2.82 Aw voldoen. Publieke opdrachtgevers kunnen, middels dit artikel, aanbestedingen voorbehouden aan sociale ondernemingen, programma’s en SW-bedrijven.
Om een PSO 30+ ABW te kunnen behalen dient eerst een Trede 3 te zijn behaald, het 30+ certificaat is dan ook een specifieke uitlezing uit Trede 3.

Link naar gehele document

Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel. Daarmee wordt gelijk je inschrijving bij de belastingdienst geregeld en ontvang je een btw-nummer.

Het schrijven van een overtuigend en concreet ondernemingsplan is essentieel voor het starten van een succesvolle onderneming. Met het ondernemingsplan maak je jouw idee concreet en neem je alle belangrijke aspecten onder de loep. Bovendien is een goed ondernemingsplan nodig voor veel financieringsaanvragen. Aan de hand van het ondernemingsplan kunnen financierders beoordelen hoe serieus jouw idee is en of het kans van slagen heeft.

Banken en investeerders nemen risico door te investeren in jouw onderneming. Laat daarom in jouw plan zien welke kansen er in de markt liggen en hoe jouw onderneming deze gaat benutten. Het is dus belangrijk dat je zoveel mogelijk onzekerheden voor banken en investeerders wegneemt. Probeer vragen goed onderbouwd te beantwoorden en wees duidelijk over vragen waar je nog geen antwoord op hebt.

Hieronder vind je een beschrijving van de onderdelen die in een succesvol ondernemingsplan horen:

1. Introductie en samenvatting

In dit gedeelte geef je een beknopt overzicht van jouw onderneming en vat je samen welke plannen je hebt. Vermeldt wat het doel is van je onderneming, wat je ermee wilt bereiken en hoe je jouw onderneming financieel gezond wilt houden. Hoeveel klanten zijn er bijvoorbeeld nodig om de onderneming winstgevend te maken? Houd dit deel kort en concreet, zodat de hoofdlijnen van je plan op één A4’tje passen! Benadruk daarnaast ook wat het verdienmodel is van de onderneming.

2. Informatie over jezelf 

Banken en investeerders zijn vaak geïnteresseerd in de persoon die achter het idee van een onderneming zit. Zij kijken vooral naar hoeveel ervaring je al hebt met ondernemen en de branche waarin je een onderneming wilt starten. Geldschieters zijn benieuwd naar wat je drijft, wat je sterke en zwakke kanten zijn, ook als je hier nog geen ervaring mee hebt. Denk bijvoorbeeld aan hoe jezelf verder gaat ontwikkelen tot een goede ondernemer, maar ook hoe je omgaat met zaken waarvan je minder verstand hebt. Ga je deze zaken zelf doen of laat je deze uitbesteden? Door te laten zien dat je hebt nagedacht over deze vragen en daar goed onderbouwde antwoorden op geeft, kunnen geldschieters beter de risico’s inschatten die verbonden zijn aan het financieren van je onderneming.

3. Informatie over de onderneming en het product of de dienst die je gaat aanbieden

Één van de belangrijkste onderdelen van je ondernemingsplan is het verschaffen van informatie over de onderneming zelf en het product of de dienst die je wilt gaan leveren. Wat houdt het product of de dienst precies in en hoe onderscheidend is deze ten van de concurrentie? Op welke doelgroep richt je het product of dienst en welke behoefte vervul je daarmee? Benadruk vooral de toegevoegde waarde van je onderneming!

Beschrijf concreet hoe je jouw plan gaat realiseren. Benoem welke rechtsvorm je voor je bedrijf hebt gekozen en waarom. Beschrijf welke strategie je gaat volgen en welke voor- en nadelen hieraan verbonden zijn. Het is van belang dat duidelijk wordt hoe je op deze manier geld gaat verdienen met je onderneming. Leg dus duidelijk uit wat je verdienmodel is en wat je verwacht qua omzet, afzet, aantal opdrachten etc. Bekijk hiervoor ook het Business Model Canvas. 

Als sociaal ondernemer staat het maatschappelijk doel van je onderneming natuurlijk voorop. Vermeldt dit dus duidelijk in het plan. Daar staat tegenover dat er een goede balans moet zijn tussen de maatschappelijke doelstelling en het vermogen om geld te verdienen. Deze balans is vooral voor banken belangrijk. Zij willen geen onnodig risico lopen omdat de maatschappelijke doelstelling ten koste gaat van het verdienmodel. Laat dus zien hoe deze twee doelstellingen goed verenigbaar zijn.

Daarnaast is het belangrijk om te vermelden dat je als sociaal ondernemer gaat werken met personen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Dit kan leiden tot meerkosten voor de ondernemer, maar geeft doorgaans ook recht op bepaalde subsidies. Neem deze twee factoren mee in het ondernemingsplan om een realistisch en compleet beeld te schetsen voor de financierders én voor jezelf.

4. Informatie over de markt

Als beginnende ondernemer is het zaak om de markt in kaart te brengen. Denk daarbij aan markt- en brancheonderzoek. Beschrijf welke recentelijke ontwikkelingen er in de markt zijn en hoe deze je onderneming positief or negatief kunnen beïnvloeden. Begin je bijvoorbeeld een koffiezaak in het centrum? Bekijk dan of er vraag is naar een nieuwe koffiezaak. Analyseer je doelgroep en onderzoek wat hun behoeftes zijn. Kijk naar concrete cijfers in je branche en neem deze mee in je ondernemingsplan. Bronnen voor deze cijfers zijn:

Maak ook een analyse van de concurrentie. Is de markt niet al verzadigd of wellicht kan je de onderneming dusdanig onderscheiden van de concurrentie dat dit geen probleem is? Het is dus goed om te kijken naar hoe de concurrentie opereert in deze markt.

Vind hier meer informatie over marktonderzoek en concurrentieanalyse.

5. Een marketingplan

Naast een product of dienst aanbieden moet je deze natuurlijk ook goed in de markt zetten. Wanneer het gaat over een marketingplan wordt er vaak gesproken over de marketingmix, bestaande uit de vier P’s: product, prijs, plaats, en promotie. In de marketingmix analyseer je de meest relevante factoren die verbonden zijn aan het aanbieden van een product of dienst. Denk daarbij aan de volgende factoren:

  • Product: Bedenk hierbij hoe je product of dienst een oplossing kan bieden voor bestaande problemen. Hoe voorziet je product of dienst in de behoeften van de gekozen doelgroep?
  • Prijs: Welke prijs ga je hanteren? Een te hoge prijs kan ervoor zorgen dat potentiële klanten naar de concurrentie gaan. Aan de andere kant kan een te lage prijs je in financiële problemen brengen, doordat de prijs niet alle gemaakte kosten dekt. Zorg ervoor dat gemaakte kosten, zoals transportkosten en verzekeringskosten terugkomen in de prijs van het product. Lees meer over prijsbepaling.
  • Plaats: Denk er goed over na over hoe je jouw producten of diensten naar de klant brengt; welke distributiekanalen ga je gebruiken? Heb je alleen een webshop of ook een fysieke onderneming? Consumenten schaffen graag producten aan op een manier die hen zo min mogelijk moeite kost.
  • Promotie: Bedenk ook hoe je de producten of diensten bekend gaat maken bij het grote publiek. Ga je online of offline adverteren of beide? Op welke punten van je producten of diensten leg je de nadruk in de advertenties?

6. Een financieel plan

Een stevig financieel plan is een ander belangrijk element van het ondernemingsplan. Het financieel plan geeft de verwachte financiële kant van je onderneming weer. Denk hierbij aan de verwachte investeringen die gedaan moeten worden, maandelijkse lasten, kasstromen etc.

Een goed financieel plan bevat tenminste de volgende elementen:

  • Investeringsbegroting: weergeeft welke investeringen er gedaan moeten worden en wat deze kosten. Het gaat hier alleen om de investeringen die noodzakelijk zijn om je onderneming op te starten. Op deze manier breng je in kaart welk geldbedrag je minimaal nodig hebt. Voor meer informatie over de investeringsbegroting kan je terecht op de website van de KVK, het ondernemersplein en ikgastarten.nl
  • Financieringsbegroting: weergeeft hoe je de genoemde investeringen gaat bekostigen. Dit kan bestaan uit eigen vermogen (geld dat je zelf investeert) of vreemd vermogen (investeringen en bankleningen). Kijk voor meer informatie over de financieringsbegroting op de website van de KVK, het ondernemersplein en ikgastarten.nl
  • Exploitatiebegroting: weergeeft wat de verwachte omzet en kosten zijn. Als alle kosten (personeelskosten, inkoopkosten etc.) van de omzet zijn afgetrokken kun je zien of de onderneming wel of niet winstgevend is. Kijk voor meer informatie over de exploitatiebegroting op de website van de KVK, het ondernemersplein en ikgastarten.nl
  • Liquiditeitsbegroting: weergeeft hoeveel geld je maandelijks ontvangt en uitgeeft. Het gaat hier dus niet om kosten en opbrengsten, maar over hoeveel geld je daadwerkelijk in de kas hebt. Op basis van de liquiditeitsbegroting kan je bijvoorbeeld zien in welke periodes het verstandig is om investeringen te doen. Ga voor meer informatie over de liquiditeitsbegroting naar de website van  de KVK, het ondernemersplein en ikgastarten.nl

Qredits biedt gratis excel sjablonen aan voor de verschillende begrotingen.

7. Informatie over juridische zaken

Naast bovengenoemde zaken omschrijf je ook met welke juridische zaken jouw onderneming mogelijk te maken krijgt. Zo kun je bijvoorbeeld vermelden welke vergunningen en/of verzekeringen van belang zijn voor je onderneming.

Voorbeeld ondernemingsplannen  

Ikgastarten.nl biedt per branche een voorbeeld ondernemingsplan.

Coaching

Gezien het feit dat het ondernemingsplan de basis is van elke financieringsaanvraag, is het belangrijk dat deze goed in elkaar steekt. Je kunt er voor kiezen om hier hulp bij te vragen. Qredits biedt verschillende coachingstrajecten aan, waaronder een traject dat specifiek gericht is op het leveren van begeleiding bij het schrijven van je ondernemingsplan.

Als je een passie hebt voor een bepaalde zaak en daarom een onderneming wilt starten, kan ondernemen op het eerste gezicht een makkelijke en leuke uitdaging lijken. Toch komt er veel bij kijken. De hoeveelheid taken die op je afkomen als ondernemer bijvoorbeeld, zoals het bijhouden van de administratie, klanten zoeken, de voorraad bijhouden, enzovoort. Dit kan overweldigend zijn.

Het is daarom goed om als ondernemer over bepaalde kwaliteiten en eigenschappen te beschikken. Denk hier niet te licht over. Ondernemen kan veel voldoening geven, maar kan ook zwaar zijn. Het is goed om uit te zoeken waar je goed en minder goed in bent. Om een beeld te krijgen van jouw sterke en zwakke punten als het gaat om ondernemen, kun je de krachtmeting van de Kamer van Koophandel invullen of de ondernemerstest van Qredits.

Als je een goed idee hebt, dan wil je natuurlijk zo snel mogelijk starten met je sociale onderneming. Maar waar moet je als startende ondernemer allemaal rekening mee houden? Om je op weg te helpen, hebben we een stappenplan geschreven, die je kunt volgen om jouw idee tot een succes te maken. 

1. Ben ik geschikt als ondernemer?

Als je een passie hebt voor een bepaalde zaak en daarom een onderneming wilt starten, kan ondernemen op het eerste gezicht een makkelijke en leuke uitdaging lijken. Toch komt er veel bij kijken. De hoeveelheid taken die op je afkomt als ondernemer, zoals het bijhouden van de administratie, klanten zoeken, de voorraad bijhouden, enzovoort.

Als ondernemer dien je over bepaalde kwaliteiten en eigenschappen te beschikken. Denk hier niet te licht over. Ondernemen kan veel voldoening geven, maar kan ook zeer zwaar zijn. Om uit te vinden wat jouw sterke en zwakke punten zijn als het gaat om ondernemen kun je de krachtmeting van de Kamer van Koophandel invullen of de ondernemerstest van Qredits.

2. Hoe werk ik mijn idee uit?

Nadat je jouw sterke en zwakke punten heb vastgesteld is het belangrijk dat je het idee zo concreet mogelijk uitwerkt. Je gaat nadenken over welk product en/of dienst de onderneming gaat aanbieden. Op welke klanten je gaat richten en maak je een concurrent analyse.

Dit schrijf je op in je ondernemingsplan. Dit plan bevat alle relevante informatie over je onderneming. Het schrijven van een goed ondernemingsplan is essentieel voor je succes. Het zorgt ervoor dat je nadenkt over alle belangrijke zaken. Daarnaast is een goed ondernemingsplan nodig voor veel financieringsaanvragen. Aan de hand van het ondernemingsplan kunnen financierders zien hoe serieus jouw idee is en of het kans van slagen heeft.

3. Hoe maak ik een financieel plan?

In dit plan werk je de financiële kant van je onderneming uit. Dit houdt bijvoorbeeld in dat je vaststelt hoeveel geld je nodig hebt om de onderneming te starten en hoeveel producten je moet verkopen om winst te maken. Zo maak je voor jezelf (en voor financierders) inzichtelijk of jouw onderneming rendabel zal zijn.

4. Welke rechtsvorm moet ik kiezen?

Elke rechtsvorm heeft zijn voor- en nadelen. Zo zijn er rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid en rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid ben je met je privévermogen aansprakelijk voor de schulden van je bedrijf. Het kiezen van de rechtsvorm bepaalt ook welke vormen van financiering je kunt aantrekken. Een ondernemer kan kiezen uit de volgende rechtsvormen:

Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid:

Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid:

Benieuwd welke rechtsvorm bij jouw onderneming past? Doe dan snel de test.

5. Waar moet ik me allemaal inschrijven? 

Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel. Daarmee wordt gelijk je inschrijving bij de belastingdienst geregeld en ontvang je een btw-nummer.

6. Welke vergunningen moet ik aanvragen? 

Afhankelijk van het type onderneming dat je start kan het mogelijk zijn, dat je een vergunning nodig hebt. Het aanvragen van vergunningen is zeer belangrijk. Zonder de juiste vergunningen kan je niet starten met je onderneming. Bezoek de pagina over vergunningen voor meer informatie. Het ondernemersportaal van de gemeente Den Haag helpt je kosteloos op weg met informatie over vergunningen en procedures van de gemeente.

7. Welke andere zaken moet ik regelen? 

Je hebt voorgaande stappen doorlopen en een duidelijk ondernemingsplan geschreven. Nu kun je aan de slag met het daadwerkelijk vormgeven van je onderneming. De volgende zaken moeten geregeld worden:

  • Businesscoach sociaal ondernemen: Het Businesscoach Sociaal Ondernemen is er voor alle MKB ondernemers die de ambitie hebben om (meer) mensen met een arbeidsbeperking of afstand tot de arbeidsmarkt een plek te geven binnen hun organisatie. Samen met een team van experts brengen we jouw hulpvragen in kaart en stellen we een persoonlijk plan van aanpak voor je op. Aan de Businesscoaching zijn geen kosten verbonden.
  • Financiering: Om een onderneming te starten heb je startkapitaal nodig. Het is onwaarschijnlijk dat je eigen spaargeld toereikend is. Gelukkig zijn er verschillende vormen van financiering waarmee jij je onderneming kan starten.
  • Huisvesting: Afhankelijk van wat voor soort onderneming je wilt beginnen heb je huisvesting nodig.
  • Juridische zaken: Naast vergunningen aanvragen, moet je als ondernemer ook rekening houden met overige wet- en regelgeving en de juiste verzekeringen afsluiten.
  • Personeel: Sociaal ondernemers werken onder andere met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hierdoor moet je als ondernemer met iets meer zaken rekening houden. Personeel met een afstand tot de arbeidsmarkt heeft vaak meer aandacht en begeleiding nodig. Ook kun je als ondernemer aanspraak maken op diverse subsidies en regelingen

Bij sociaal ondernemerschap staat het maatschappelijk doel van de onderneming voorop. Deze ondernemers helpen bij het oplossen van problemen in de maatschappij, zoals mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze personen komen, door wat voor reden dan ook, moeilijk aan een baan. Sociale ondernemers bieden deze personen een werk of -opleidingsplek aan, waardoor ze weer mee kunnen doen.

Andere kenmerken van sociaal ondernemerschap zijn, dat de primaire inkomsten uit commerciële activiteiten komen en de winst geherinvesteerd wordt om de maatschappelijke impact te vergroten. Daarnaast is het van belang dat de sociale onderneming financieel gezond is en een duidelijke maatschappelijke missie en visie voor de toekomst heeft.